Temat pewnie będzie mało popularny dla osób przyjeżdżających do Nowej Zelandii jedynie w celach turystycznie, ale zdecydowanie przyda się tym, którzy planują pracować i żyć w Nowej Zelandii trochę dłużej. My temat przerabialiśmy stosunkowo niedawno, więc informacje świeże jak ryba z kutra.
Jak wygląda emerytura w NZ?
W Nowej Zelandii na emeryturę możesz przejść w wieku 65 lat (możliwe, że w niedalekiej przyszłości wiek emerytalny zostanie podwyższony do 67 lat).
‘Emerytura w Nowej Zelandii należy Ci się jeśli mieszkałeś i pracowałeś w tym kraju przynajmniej 10 lat od momentu, w którym przekroczyłeś 20 rok życia. Z tego, co najmniej 5 lat po 50 roku życia’ (zasady emerytalne w NZ).
Emerytura od państwa w zależności od Twojej sytuacji (sinigiel/ka, małżeństwo) waha się w przedziale $570 – $780 na dwa tygodnie (info). Nie jest to zatem dużo, dlatego każdy rezydent Nowej Zelandii ma możliwość przystąpienia do programu KiwiSaver (tzw. KiwiSaver Scheme). Nie jest to nic innego jak dobrowolny fundusz emerytalny, taki polski odpowiednik 3-go filaru, który ma zapewnić Tobie dodatkowe pieniądze na emeryturze.
Dlaczego warto przystąpić?
Są dwa główne powody, dla których warto przystąpić do programu:
- Po pierwsze, jeśli pracujesz na etat, do Twojego comiesięcznego wkładu na fundusz dokłada się Twój pracodawca*. I tak co miesiąc na Twoje konto trafia dodatkowa równowartość 3% Twojej miesięcznej pensji. Czyli jeśli odkładasz min. 3% pensji na Twoje konto KiwiSaver wpływa tak naprawdę 6%.
- Po drugie, na Twoją emeryturę dopłaca również rząd. Do każdego Twojego $1, rząd dokłada 50centów. Maksymalna kwota od rządu wynosi obecnie $521.43 rocznie. Zatem powinno Ci zależeć, aby w ciągu roku na Twoje konto KiwiSaver wpłynęło min. $1042.46, tak by uzyskać pełną dodatkową kwotę od rządu.
* O szczegóły warto dopytać pracodawcę.
Jak przystąpić do KiwiSaver?
Jak działa KiwiSaver?
Zapisać może się każdy, kto posiada rezydenturę. Posiadając work visa czy working holiday visa NIE możesz przystąpić do programu.
Jeśli pracujesz na etat, wygląda to tak, że to Ty decydujesz jaki procent Twojej pensji (przed podatkiem) będziesz co miesiąc odkładał na swoje konto (3%, 4% lub 8%).
Masz możliwość wyboru Planu Emerytalnego, do którego chcesz wpłacać swoje oszczędności, jeśli jednak tego nie zrobisz IRD przypisze Cię do jednego z 6 wybranego przez nich.
W ramach takiego planu, możesz również wybrać fundusz, jak i gdzie Twoje pieniądze będą inwestowane. Głównie chodzi o ryzyko, większy potencjalny zwrot z inwestycji charakteryzuje się większym ryzykiem, no wiadomo, klasyka inwestycji.
Jeśli nie pracujesz na etat, możesz również przystąpić do programu, ale niekoniecznie musisz odkładać określoną kwotę co miesiąc.
W obu przypadkach, masz możliwość przelewania na fundusz dowolnej (dodatkowej) kwoty, kiedy masz na to żywnie ochotę.
Opłaty
W zależności od tego jaką opcję oszczędzania w ramach Planu wybierzesz (bardziej lub mniej ryzykowną), Twój zwrot z inwestycji może być mniejszy lub większy. Dodatkowo dochodzą oczywiście opłaty za prowadzenie funduszu. My zapisaliśmy się do funduszu w banku ANZ, gdzie miesięczna opłata wynosi $2 plus 1.13% roczna opłata za Fundusz Wzrostu, na który postawiliśmy. Oczywiści od bogacenia się trzeba też raz w roku zapłacić podatek. Nie trzeba się jednak o to martwić, bo podatek odprowadza za Ciebie fundusz (sprawdź jednak czy Twój PIR jest dobrze wyliczony).
Kiedy można wypłacić zgromadzone pieniądze?
Z funduszy swoje pieniądze możesz wypłacić dopiero po przekroczeniu 65 roku życia. Weź to zatem pod uwagę, jeśli chcesz przelewać dodatkowe środki na konto (będą to tak naprawdę zamrożone środki). W momencie osiągnięcia wieku emerytalnego możesz wypłacić całą uzbieraną kwotę lub ustawić terminy, kiedy i jak często chcesz otrzymywać wpływy na konto.
Oczywiście od głównego założenia są również wyjątki, i tak:
- Z funduszu możesz wyciągnąć oszczędności jeśli planujesz zakupić lub wybudować swój pierwszy dom w Nowej Zelandii (min. 3 lata w KiwiSaver).
- Swoje pieniądze możesz również wyciągnąć z powodu trudności finansowych, poważnej choroby czy emigracji do innego kraju.
Dodatkowe pytania:
Kiedy możemy spodziewać się dofinansowania od rządu, czy powinniśmy od razu wpłacić kwotę tak by otrzymać pełną możliwą kwotę?
Rząd wypłaca swoją część w lipcu. Jeśli byliśmy w KiwiSaverze od roku to możemy się spodziewać kwoty do $521,43. Aby dostać tę maksymalną kwotę to musimy w ciągu wpłacić co najmniej $1,042.86 – rząd daje nam 50 centów za każdego naszego dolara. Jeśli do KiwiSavera dołączyliśmy w ciągu ostatniego roku to rząd przeleje nam na konto kwotę proporcjonalnie do czasu jaki byliśmy w programie KiwiSaver.
Jeśli chcemy przystąpić do więcej niż jednego funduszu w ramach wybranego programu emerytalnego, czy musimy pokryć opłaty za oba?
Tak. Jeśli wybierzecie dwa fundusze np. Szybki wzrost, i Zbalansowany wzrost. Od kwot umieszczonych na funduszach pobrana zostanie roczna opłata za prowadzenie funduszy.
Czy powinniśmy wpłacić jakieś dodatkowe środki, by kapitał zaczął lepiej na siebie pracować?
Jeśli Twoje miesięczne kontrybucje w ciagu roku nie pozwalają Ci osiągnąć kwoty $1042.86, czyli tej które pozwala na otrzymanie maksymalnego dofinansowania od rządu, warto brakującą kwotę dopłacić. Większa kwota na koncie to potencjalnie większy zysk i większa emerytura. Pamiętaj jednak, że kwotę możesz wypłacać dopiero po 65 roku życia, więc w tym czasie nie będziesz miał łatwego dostępu do swojego kapitału.
W który fundusz powinniśmy zainwestować?
W naszym programie (ANZ) są generalnie dwie opcje:
- iść ścieżką ‘Lifetime’, które w zależności od Twojego wieku przenosi Cię między funduszami. Im jesteś starszy, Twoje pieniądze inwestowane są w fundusze coraz to mniejszego ryzyka.
- lub po prostu wybrać jeden z funduszy, nie biorąc pod uwagę wiekowych predyspozycji. Czyli mając 60 lat wciąż możesz inwestować w fundusz wysokiego ryzyka.
Co jeśli wyjedziemy z NZ, kiedy możemy wypłacić nasze pieniądze?
Jeśli planujesz przeprowadzić się do Australii, gdzie wiek emerytalny wynosi 60 lat (szczęściarze :O), Twój fundusz zostaje przesłany właśnie tam. Jeśli jednak jest to każdy inny kraj na świecie, po roku pobytu za granicą masz możliwość wypłaty wszystkich swoich oszczędności (pomniejszonych o rządowe dofinansowanie, które otrzymałeś/aś). Fundusz możesz zawsze jednak zatrzymać i pomimo braku dofinansowania ze strony rządu i pracodawcy (aby takowe otrzymywać musisz przebywać w NZ) nadal możesz oszczędzać na swoją emeryturę w KiwiSaver. Jeśli zdecydujesz się wypłacić kapitał, musisz wypłacić całość.
Co jeśli w międzyczasie stracę pracę, zmienię pracę i przez jakiś czas nie będę przelewał na KiwiSaver?
Kontrybucje na fundusz są dobrowolne, Twoje pieniądze nadal na Ciebie pracują. Nie trzeba się zatem martwić, że jeśli nie masz dochodów przez 2 miesiące lub dłużej, będziesz musisz oszczędzać by zrobić przelew na fundusz. Warto jednak mieć na koncie wpłaty zapewniającą maksymalne dofinansowanie od rządu (w ciągu roku).
Co stanie się z naszym funduszem w przypadku mojej śmierci?
Pieniadzę zostaną przekazane najbliższej rodzinie, mężowi/żonie, dzieciom lub rozdysponowane na dalszą rodzinę: rodziców, rodzeństwo, potem ciotki, wujków itp. Lub jeśli posiadasz testament, możesz wyznaczyć reprezentanta, który otrzyma całą lub część kwoty.
Czym jest PIR (Prescribed Investor Rate) i jak go obliczyć?
Na podstawie Twojego PIR wyznaczany jest podatek od inwestycji, który musisz zapłacić do rządu. Wyznaczony jest on na podstawie Twoich dochodów z ostatnich dwóch lat. Twoim obowiązkiem jest poinformowanie właściciela funduszu o Twoim PIR. Poza tym jest to w Twoim interesie zeby odprowadzić prawidłowy podatek, nie chcesz przecież płacić więcej, prawda?
Gdzie mogę sprawdzić stan mojego konta?
Jeśli posidasz konto w banku ANZ, Twoje konto KiwiSaver jest widoczne razem z pozostałymi rachunkami otwartymi w banku. Zatem stan swojego konta na dodatkową emeryturą możesz bez większych problemów monitorować za każdym razem, gdy sprawdzasz stan konta bankowego. Zakładam, że posiadając Plan Emerytalny prowadzony przez inne banki w NZ, wygląda to podobnie.
Komentarz:
Zasady działania KiwiSaver’a opisaliśmy na przykładzie Planu Emerytalnego ANZ, z którego sami korzystamy. Oczywiście mogą być pewne odstępstwa jeśli zdecydujecie się na inny Plan. Porównanie wszystkich dostępnych planów emerytalnych znajdziecie Tu.
